Het tweede Duurzaamheidscafé van 2019, op 25 juni: Hoe Kun Jij Jouw Impact Verkleinen?
Verborgen kansen
Op zoek naar eenvoudige manieren om bij te dragen aan een duurzaam ecosysteem.
Zo langzamerhand raakt vrijwel iedereen er wel van overtuigd dat de mens impact heeft op het klimaat. We raken overspoeld met tips over hoe we duurzamer kunnen leven. Maar welke bijdrage heeft nu de meeste impact?
Wat is bijvoorbeeld beter: minder vlees eten of niet meer vliegen? Hoe kun je nu weten wat echt goed is? Babette Porcelijn schreef het boek ‘De verborgen impact’. Hierin laat zij de impact van ons gedrag op de hele keten zien, van grondstofdelving tot afvalverwerking. Zo is er voor een stukje vlees natuurlijk grond nodig om veevoer op te verbouwen. Dit heeft ontbossing en groot waterverbruik tot gevolg.
Dat betekent natuurlijk niet dat we alle leuke dingen aan ons voorbij moeten laten gaan. Volgens Porcelijn is het vooral belangrijk dat we weten wat er zich in de totale productieketen afspeelt. Op basis daarvan kunnen we bepalen welke aanpassingen voor ons haalbaar zijn en welk effect we daarmee behalen.
Muzikale omlijsting
De muzikale omlijsting van de avond werd verzorgd door Paul de Graaf.
Gespreksleider
Avondvoorzitter was Marjolijn van de Zandschulp (gemeente Nijmegen). Marjolijn opent de avond, heet het publiek welkom en introduceert spreker Joke Feenstra.
Joke Feenstra
Joke Feenstra is trainer in (eco)positiviteit op landgoed Grootstal (www.groeienopgrootstal.nl)
Het boek “De verborgen impact” van Babette Porcelijn was voor haar een echte eye-opener. De methodiek in het boek laat zien wat jouw impact is op klimaatverandering.
Joke Feenstra polst bij het publiek
Joke vraagt het publiek: “Voelt het klimaat voor jou als een probleem?” Vele aanwezigen zien het als groot probleem en een groot gedeelte is bereid er wat aan te doen.
De klimaatdiscussie in NL gaat veelal over CO2 uitstoot, terwijl de productie die zorgt voor veel CO2 uitstoot vaak niet in ons land plaatsvindt. Dus we moeten het ook hebben over afname biodiversiteit, watervervuiling, plastic, enz.
Als we het over CO2 hebben praten we eigenlijk over het topje van de ijsberg. Dat is maar 1/5, 4/5 zit onder water. Als je dit weet ga en kun je grotere stappen maken.
Maar wat is duurzaam?
- Leven binnen draagkracht van één aarde.
- Econeutraal leven (bijv. compensatie door bomen te planten).
- Ecopositief: meer bijdrage aan de wereld dan je er uitneemt.
Vanavond gaat het over onze eigen rol als consument. Suggesties uit het publiek: niet vliegen, plantaardig eten, minder consumeren, spullen repareren, auto en spullen delen.
Nieuwe spullen kopen door consument heeft de grootste impact, op nr.2 staat ‘Vlees eten’ en op nr.3 staat ‘Wonen’.
Je kunt uitrekenen hoeveel aardes je verbruikt met jouw consumptiegedrag via www.mijnverborgenimpact.nl
Het systeem geeft inzicht aan welke knoppen je zelf kunt draaien. Tip hierbij: doe het niet alleen, maar zoek anderen op. Samen kom je hier veel verder mee. Bovendien het is ook leuker.
Joke doet aan het eind nog een oproep om mee te doen aan het initiatief Fifty-fifty footprint; in 50 weken werken aan 50% reductie met een groep mensen. Wie doet er mee? Aanmelden via: joke@groeienopgrootstal.nl Deelname staat open voor bedrijven, organisaties en scholen.
Mentimeter
Met behulp van Mentimeter krijgt het publiek meerkeuze vragen om te testen hoe de aanwezigen ervoor staan.
Vraag: Wanneer koop je een nieuwe smartphone?
- Meerderheid: als hij het echt niet meer doet.
- Tweede meest genoemde antwoord: Als hij traag wordt of mankementen vertoont.
Joke licht toe: 86% van de impact van een smartphone heeft al plaatsgevonden als je hem net in huis hebt. Dus je moet er heel lang mee doen wil je die impact rechtvaardigen.
Een van de aanwezigen in het publiek introduceert in dit kader de term ‘producteren’ (neologisme): zo lang mogelijk teren op een product.
Vraag: Hoeveel nieuwe kledingstukken koop je per jaar?
- Meerderheid: 5-10
- Nr 2 antwoord: 1-5
- Nr 3 antwoord: 10-20
Reactie publiek: ruil kleding met vrienden, 2de hands, repareren van kleding.
Joke: “Breng kleding die je niet draagt naar de kringloop.”
Vraag: Hoeveel vlees eet je per dag gemiddeld?
- De meerderheid gaf aan tussen 1 en 50 gram en nagenoeg een even grote groep gaf aan geen vlees te eten.
Joke: “Er is ook verschil in impact in verschillende soorten vlees. Kip heeft bijvoorbeeld minder impact dan rundvlees uit Argentinië.”
Vraag: Hoeveel autokilometers rijd je per jaar?
- Meerderheid: 1000-5000 km.
- Daarnaast een grote groep die niet of nauwelijks rijdt.
Een van de aanwezigen geeft aan op facebook te hebben gepost niet meer in een auto te stappen die CO2 uitstoot.
Joke: “Bij autorijden komen ook microplastics vrij. Slijtage van autobanden is vele malen hoger dan microplastics in tandpasta.”
Vraag: Wanneer neem je het vliegtuig?
- Meerderheid: maximaal één retourvlucht per jaar
Joke: vliegen is een enorm probleem. Van 1x vliegen (1 persoon) naar Bali kunnen qua olie verbruik 1,2 miljoen plastic zakjes gemaakt worden.
Vraag: Hoe lang sta je gemiddeld onder de douche?
- Meerderheid: minder dan 5 minuten
Reacties publiek: timer bij douche, koud douchen.
Joke: “Het zit hem in het gasverbruik bij douchen. Dus koud douchen (een van de suggesties uit het publiek) zou een goede optie zijn. Bovendien douche je dan vaak ook korter.”
Bekijk hier alle uitslagen van de mentimeter.
Klimaatgesprekken
Het publiek ging vervolgens in dialoog met elkaar onder leiding van Victor van Oeijen en Margot Ribberink, klimaatcoaches van de Stichting Klimaatgesprekken.
74% van de Nederlanders maakt zich zorgen over klimaat, maar het lukt moeilijk om er iets aan te doen. Mensen willen wel maar slaan dicht, omdat het probleem zo ontzettend groot is. Het delen van gevoelens in een veilige setting kan je energie geven. In klimaatgesprekken wordt geprobeerd ruimte te bieden voor mildheid om te voorkomen dat mensen blokkeren. Respect voor ieders proces is een belangrijke sleutel tot verandering.
Margot en Victor nodigen het publiek uit om in tweetallen elkaars ‘guilty pleasures’ (iets wat je doet waarvan je weet dat het niet goed is) te delen als het gaat om klimaat.
Margot: “Veranderen is moeilijk omdat het emoties met zich meebrengt en die wil je wegstoppen en/of je omgeving wil niet mee. Delen met een groep helpt hierbij; steun elkaar, bevraag elkaar: ‘Hoe doe jij dat?’ De basis is respect, vertrouwen en luisteren naar elkaar. Dan komt er ook ruimte bij de ander zodat ie naar jou luistert. Het motto hierbij is: humor hoop en handelingsperspectief.”
Naast een footprint is er ook een handprint: mensen uitnodigen om ook in gesprek te komen. Hoe ga jij het klimaatgesprek met een ander aan?
Slotvraag aan publiek: Waar ga je mee aan de slag?
- Shampoo-blok zoeken/kopen
- Zoeken met Ecosia i.p.v. Google
- Impact van aanschaffen van nieuwe producten is een eye-opener
- Vaker fiets pakken voor korte afstanden
- Vaker vragen stellen in gesprekken over klimaat
- Boekentip: ‘Hoe gaan we dit uitleggen’ – Jelmer Mommers . Een echte aanrader.
- Tip: kies een groene provider kiezen, bijv. Greenhost
- Ga het gesprek aan met niet-gelijkgestemden uit de middengroep (de twijfelaars)
- Voel je niet schuldig, je bent zo gemaakt (consumeren), maar pak kleine dingen op
- Kritische vragen stellen bij aandeelhoudersvergaderingen (bijv. Shell)
Bert Lagerweij sluit de avond af door de aanwezigen, betrokkenen en sponsors te bedanken. Het volgende Duurzaamheidscafé staat gepland op dinsdagavond 24 september 2019. Het thema is dan: Waterstof tot nadenken.
De foto’s tijdens het café in juni zijn gemaakt door Mohanad Ataya.
