Het vierde Duurzaamheidscafé van 2019, op 26 november
Voorspoed Komt Na De Ramp: Doemdenken Of ‘Doen’denken?
Voorzitter Eric Reijnen Rutten begint de avond met een peiling onder de ongeveer 120 aanwezigen in LUX. Hoeveel vertrouwen heeft het publiek in een duurzame toekomst? 40 van de 71 mensen (56%) die mentimeter hebben ingevuld zijn enigszins of heel positief.
Beelden uit Hollywoodfilms
De eerste sprekers zijn Astrid Brakke en Jaap Meijer. Zij hebben 30 Hollywoodfilms bekeken en geanalyseerd welk beeld deze films geven van de toekomst. Ze lichten drie thema’s uit die vaak in de films voorkomen:
- “Techno-optimisme”: Het geloof dat we een technologische oplossing zullen vinden die ons gaat redden
- “Ark”: Een deel van de mensheid wordt gered met een soort (ruimte)schip
- “Exceptionalisme”: Met de wereld gaat het slecht, maar wij als kijker worden gered.
Dit soort films geeft (onterecht) het beeld dat het wel goed komt. We krijgen het idee dat wij het in ieder geval wel zullen redden en laat degenen die het niet redden buiten beeld.
Terugblik vanuit het jaar 2069
De tweede spreker, Maarten Keulemans, journalist van de Volkskrant, is optimistischer gestemd. Hij schetst een beeld van hoe wij in 2069 terugkijken op vandaag. Zijn verhaal kenmerkt zich door veel innovaties (techno-optimisme), een optelsom van veel kleinere maatregelen die samen een groot effect hebben en gedragsverandering en flexibiliteit na grote rampen. Volgens Maarten Keulemans laat de toekomst zich niet voorspellen door de lijntjes uit het verleden door te trekken. Zijn optimisme komt voort uit het feit dat we volgens hem uitgaan van worst-case scenario’s en pas net zijn begonnen met de verduurzamen.
Voor de volledige tekst van deze voordracht klik hier.
Aardgasvrij, autoluw, energieneutraal? Of kan het anders?
Peter Pelzer, Departement Sociale Geografie en Planologie, Universiteit Utrecht (Urban Futures, universiteit van Utrecht) neemt ons mee in een filosofische beschouwing van de toekomst. Hij constateert dat discussies over het klimaat vaak gaan over wat we niet meer willen: aardgasvrij, energieneutraal, autoluw, etc. Dit komt voort uit een gebrek aan verbeelding van wat we wél willen.
We kunnen ons de toekomst simpelweg niet goed voorstellen. Met beelden over de toekomst kunnen we mensen verleiden. Een risico hiervan is tegelijkertijd dat het beeld “uitsluitend” is; er wordt één beeld weergegeven. Het is daarom belangrijk om de toekomst meervoudig weer te geven. De kracht van literatuur en kunst is dat ze onze beelden van de toekomst kunnen opschudden. De woorden die we gebruiken, bepalen hoe we over de toekomst denken.
Omgevingsvisie Nijmegen
Als laatste spreker neemt Mathieu Schouten ons mee naar de toekomst van Nijmegen. In de omgevingsvisie benaderen we de opgaven van onze stad in samenhang en kijken we hoe deze elkaar kunnen versterken.
Hij laat ons mooie beelden zien van hoe de stad er in 2040 uit kan zien. Gemengde gebieden zijn hiervan een belangrijk onderdeel, omdat deze veel voordelen geven.
Hoe is de stemming na de avond?
Na deze laatste spreker peilt de dagvoorzitter Eric Reijnen Rutten opnieuw de stemming in de zaal.
De zaal is nu iets positiever gestemd: 47 van de 69 respondenten (68%) hebben vertrouwen in een duurzame toekomst. Met Mentimeter worden verschillende vragen voorgelegd. De zaal voorziet vooral rampen op het gebied van water en voedsel (ca 50%) en op het gebied van migratie (ca 25%). De zaal is redelijk unaniem in het idee dat Nederland de rampendans niet zal ontspringen. Als reden hiervoor wordt gegeven dat de hele wereld met elkaar verbonden is en dat Nederland niet op zichzelf staat.
Er ontstaat een heftige discussie over biodiversiteit, wat volgens sommigen de grootste ramp is die de klimaatverandering teweegbrengt. Ongeveer tweederde van de zaal ziet gedragsverandering als bepalend in de transitie naar een duurzame maatschappij.
Bekijk hier de resultaten van de mentimeter.
Met een prachtig optreden van Silke Uitvlugt en haar band sluiten we deze geslaagde avond af.
