Verslag Duurzaamheidscafé 2015 #2: Nijmegen Green Capital

Openbare Bibliotheek Nijmegen Auteur: Remco Reindersafgestudeerd student gezondheid/manager van de Hogeschool Arnhem/Nijmegen, geredigeerd door Irene Dankelman en Bert Lagerweij. Deze avond stond in het teken van het al dan niet behalen door Nijmegen van de European Green Capital Award 2017, en de betekenis daarvan.

Welkom: door de avondvoorzitter, de in de fel oranje recyclebare overall gestoken Hester Macrander, uit Arnhem (met knipoog)

Helaas hebben we vanmiddag vanuit Bristol vernomen dat Nijmegen net weer geen winnaar is; Essen is de winnaar, en Nijmegen wederom – net als vorig jaar de nummer 2. Maar we zullen er toch een boeiende avond van maken, door een aantal inspirerende initiatieven de revue te laten passeren.

Muzikaal tijdmanagement

Door (een aantal musici van)de Nijmeegse band Kladderadatsch, die nu 41 jaar bestaat, worden de sprekers op een vrolijke wijze aan hun beschikbare tijd herinnerd.

Tour de Climat

Toelichting door Jan van der Meer, Margot Ribberink, en Yvonne Keijzers.

Tour de Climat is een initiatief van Jan van der Meer en Yvonne Keijzers. Zij hebben de (niet zo succesvolle) klimaatconferentie in Kopenhagen bijgewoond. In december 2015 is de belangrijke Klimaat top Parijs. Daarom het initiatief: met zoveel mogelijk Nijmegenaren naar Parijs – op duurzame wijze uiteraard. Met als belang: je stem laten horen t.o.v. politiek om ze eindelijk iets te laten doen.

Margot Ribberink, klimaatdeskundige en met name bekend als weervrouw van RTL, licht de urgentie van de klimaatproblematiek toe: de temperatuur op de wereld is gemiddeld 1 graad gestegen (in NL zelfs nog iets meer), hetgeen het gevolg is van de CO2 uitstoot van 50 jaar geleden. Wat doet dat voor ons: wordt niet alleen warmer, maar resulteert in extremer weer (ernstige overstromingen, droogtes, stijging zeespiegel), natuurrampen, klimaatvluchtelingen. Veel domino-effecten: opwarming, permafrost smelt, daar komt weer het sterke broeikasgas methaan uit vrij. De urgentie is dus heel erg hoog en we moeten de politiek activeren.

Jan van der Meer, voorheen wethouder Duurzaamheid in Nijmegen, belicht het niet halen van de Green Capital titel, enigszins berustend met ‘De jacht is leuker dan de vangst’; je ziet toch dat Nijmegen voorop loopt. Cijfers laten zien dat de gemeente daadwerkelijk effecten behaalt. In Nijmegen wordt het gedragen door de stad en bedrijfsleven, dit is de succesfactor. Voor wat betreft klimaat zijn we de eerste generatie die het merkt en tevens de laatste generatie die er nog wat aan kunnen doen, daarom moeten we ons gezicht laten zien in Parijs! Door de tour de climat wordt een fietstocht en bustocht georganiseerd naar Parijs eind November. Men kan ook meelopen vanaf begin November met Urgenda.

Green Capital Europe

Toelichting door Fons Claessen van de Gemeente Nijmegen en Peter Berkhout van Crux Creaties.

Fons belicht: De Green Capital Europe Awards (EVGA) (sinds 2008 door EU opgezet en in 2010 eerste uitreiking) zet Nijmegen op de kaart en mobiliseert mensen. Op het gebied van het monitoren van energiebesparing hadden we als enige stad het goed op orde. Het idee is om awareness te creëren. Wat betreft Nijmegen: het ‘Duurzame estafette stokje’ is het hele jaar door de stad gegaan. Hij licht de scores toe, waarbij het opviel dat Essen op alle punten op de 2de plaats stond, resulterend in overall een 1e plaats. Probleem voor Nijmegen was het feit dat er op aantal vlakken pas vanaf 2008 cijfers bekend waren, dit was een belangrijk criterium, Essen heeft deze cijfers wel beschikbaar kunnen stellen. Dit maakte het verschil. Nijmegen scoorde met name goed op natuur en biodiversiteit, afvalbeheer en afvalwaterbeheer. Groene economie scoorde minder doordat het nog vrij pril is en er vooral startups zijn, energie was laag doordat wij als Nederland zijnde nog niet zoveel duurzame energie toepassen. Kwa duurzaamheidbeleid scoort Nijmegen het beste omdat Nijmegen sinds 1990 al beleid op dat gebied heeft en er ruime betrokkenheid van inwoners en bedrijven is.

Op vragen vanuit het publiek antwoordt Fons dat we de criteria wel deels wisten, maar dat je pas gaandeweg begrijpt hoe er precies beoordeeld wordt. “Hoe gaan we volgende keer de juiste cijfers boven water krijgen dan?” -> volgende keer – als die er komt….. – daar inderdaad beter op anticiperen. Een deelnemer onderstreept: “Laten we nu in de toekomst kijken en juist naar wat we wel nog kunnen bereiken.”

Peter Berkhout licht de filmpjes toe: hij geeft uitleg over hoe de beeldvorming van de filmpjes tot stand is gekomen. “I am Green Capital” was de kreet/motto, “Is ego uitspraak” vond hij eerst, maar daarna is hij juist overtuigd geraakt van de essentie van die benadering: “Je doet het met de mensen”. De twee promotiefilmpjes worden getoond: https://www.youtube.com/watch?v=veCZZ5JsEC4 .

Muzikaal intermezzo

Door Francine van der Heijden (sopraan) en Gerard op ’t Veld (pianist).

Debat

Tussen de gemeenteraadsleden Rob Jetten, D66 en Pepijn Boekhorst, Groen Links, op basis van de stellingen:

Het begint nu pas echt (vergroenen, verduurzamen, waterbeheer, klimaatneutraal maken).

Pepijn vraagt zich af of de Green Capital Award ons nog verder kan helpen. Het is een lijstje dat wordt afgevinkt, we zouden naar andere manieren moeten zoeken om de nodige mindset verder te verspreiden; daarom stelt hij de vraag: “Zouden jullie het verstandig vinden klimaatneutraal 2045 aan te scherpen?”

Rob stelt: “We verschillen hier wellicht niet in qua mening, maar ik zie wel kansen om toch nog een poging te wagen om toch 1ste te worden (vooral ook door veel lopende projecten). Hij denkt dat de rek er nog niet uit is. We kunnen nog makkelijk grote stappen zetten (voorbeelden uit Europa worden genoemd). Dus ja het is een lijstje en dat we meedoen aan de ‘wedstrijd’ maakt mij niet zoveel uit.”

Iemand uit het publiek geeft aan dat we moeten focussen op het halen van doelstellingen en niet zozeer om de lat elke keer hoger te leggen. Rob reageert: “Niet laten verslappen we moeten scherp blijven en deadline (voor klimaatneutraliteit) naar voren halen helpt daarbij.”

Nijmegen loopt qua groen voorop, maar gaat dit niet ten koste van ondernemen?

Rob: dit biedt juist kansen en mogelijkheden. Juist in de binnenstad zitten ook verbeteringsmogelijkheden.

Pepijn stelt: er gaan in NL 6 miljard verkapte subsidies naar vervuilende bedrijven; echter als we zelf investeren verdient dit zich later terug. “Hoe kan de gemeente u helpen om duurzaam te ondernemen?” Het voorbeeld van de verspillende terras verwarmer wordt genoemd (“moet daar geen verbod op komen”) : er zijn ook alternatieven (Nijmeegs bedrijfje maakt kussens die verwarmen als je erop zit), en die zouden eigenlijk door de gemeente gestimuleerd moeten worden.

Muzikaal intermezzo

Door Francine van der Heijden (sopraan) en Cyril Crutz, voorman van de band Zamora, gitarist/zanger

Debat met lokale ondernemers

Antoine Driessen van Rabobank Rijk van Nijmegen en Jerry Croes, o.a. bestuurslid bij bedrijventerrein van TPN West.

Antoine Driessen onderstreept dat het belangrijk is om lokale startups (zoals warmte kussens) te helpen, omdat veel innovatieve ideeën momenteel verloren gaan. Hij ziet veel grote en kleine initiatieven, ook samenwerking met RU. Veel initiatieven die nu nog niet op de markt staan. Rockstarters (momenteel in Amsterdam) komen naar Nijmegen om nieuwe startups voor gezondheidszorg te creëren (ecosysteem en kennis en bedrijven zijn vele malen sterker in Nijmegen daarom komen ze hier). Het valt op dat er veel vanuit kenniscentra en tertiaire sector komt en niet vanuit de ondernemers en mkb’ers.

Jerry Croes benadrukt dat mensen van duurzame initiatieven kennis moeten hebben. En volgens Jerry wordt de brug tussen universiteiten, bedrijven en gemeente nog te traag gelegd. “Als er iets betaald moet worden weten ze de ondernemers wel te vinden.” Gemeente luistert te weinig naar de ondernemers, maar het is juist belangrijk dat je de dialoog aangaat.

Vanuit het publiek wordt benadrukt dat voordat je gaat handhaven, je ondernemers eerst moet voorlichten en bewustwording moet vergroten.

Duurzame estafette

De deelnemers van de Duurzame Estafette arriveren terug uit Bristol. Via een filmpje wordt hun verhaal, vol vreugde en ontberingen, verteld.

Ingrid Kerkvliet en Louis de Mast lichten namens alle deelnemers aan duurzame estafette de lange estafette van Nijmegen naar Bristol toe; Voor Louis staat daarbij één woord centraal: Ubuntu, oftewel ‘verbondenheid’ De kanjers die zoveel inspanning verrichtten, worden van harte toegejuicht.

Verbinding met Bristol

Er vindt tevens een telefonisch vraaggesprek plaats van Bert Lagerweij met wethouder Harriet Tiemens, vanuit Bristol. Zij vertelt over de wijze waarop Nijmegen zich presenteerde en voorbereidde; natuurlijk is er veel teleurstelling bij het team, maar er kan er maar een de beste zijn, en dat was Essen. Of Nijmegen nog een keer gaat meedoen? Daarover willen ze nog een tijdje nadenken.

Volgende stap naar een Energieneutraal Nijmegen

Peter Den Biessen (Huismerk Energie) en Ben Dankbaar (Windpower Nijmegen) gaan samenwerken. Deze samenwerking bestaat eruit dat Huismerk energie alle energie uit de windmolens van WIndpower Nijmegen gaat afnemen en verkopen aan huishoudens/bedrijven. Dit wordt met een officiële handtekening onder de samenwerkingsovereenkomst bekrachtigd. Huismerk Energie is een energieleverancier die 100% lokaal opgewekte duurzame energie levert en Windpower is een echt burgerinitiatief die een 5 tal windmolens nabij de A15 gaat installeren. Iedereen wordt uitgenodigd om lid te worden van Windpower (thans 800 leden), en over te stappen naar Huismerk Energie. Een filmpje licht een en ander toe:

Bert Lagerweij, programmacoördinator, bedankt tenslotte alle sprekers en organisatoren en sponsoren. De avond wordt feestelijk afgesloten met abseilende studenten van de Radboud Universiteit, die een banner van Huismerk Energie/Windpower vanaf Lux ophangen, onder de feestelijke klanken van heel Kladderadatsch. Er wordt een toast uitgebracht met de duurzaam gebrouwen champagne van Bubbliez door de voorzitter van de Stichting Duurzaamheidscafé Nijmegen, Birgit Hendriks, op alle goede initiatieven in Nijmegen.

De hele avond is op film gezet door Nieuws uit Nijmegen, zie hiervoor: