Het eerste Duurzaamheidscafé van dit jaar begon met een rondleiding door de Strowijk in Lent, de locatie waar de avond zich afspeelde. Een bijzondere wijk met een mooi verhaal: Een aantal mensen met idealen bedacht hoe zij graag wilden wonen in de toekomst. Duurzaamheid en delen stonden hierin centraal. Zij zetten dit door en acht jaar later kunnen zij vol trots zeggen dat het is gelukt. Met medewerking van woningcorporatie Talis, een financieel duwtje in de rug van de gemeente Nijmegen en een lange adem is de wijk gerealiseerd. Er wonen 50 mensen van verschillende leeftijden op een duurzame wijze met elkaar samen. Ieder heeft een eigen woonruimte, de tuin wordt gedeeld en er is een gemeenschappelijke ruimte. IEWAN heet de wijk: Initiatiefgroep Ecologisch Wonen Nijmegen, [1] ”Het onmogelijke mogelijk maken. Dát hebben wij hier gerealiseerd”, aldus één van de huidige bewoners.
Dromen durven delen
Op bovenstaand plaatje zijn meerdere gebouwen te zien. Naast IEWAN is ook Woongemeenschap Eikpunt gevestigd in de Strowijk. Deze gemeenschap is gericht op het samenwonen met meerdere generaties.[2] Er zijn verschillende overeenkomsten te zien tussen deze twee wijken. In beide woonvormen vindt men het belangrijk dat mensen elkaar ondersteunen en leren van elkaar, hiervoor is sociale diversiteit nodig. Iedereen heeft zijn eigen kracht en kwaliteit en deze worden gewaardeerd en gerespecteerd. Door krachten en kwaliteiten te bundelen wordt de groep sterker. Ecologisch en duurzaam bouwen en leven staan centraal. Één van de oprichters van IEWAN: ”Zo’n gemeenschap begint met het delen van dromen en daarna is een heleboel doorzettingsvermogen nodig. Om dit voor elkaar te krijgen moet zin en tijd in de gemeenschap geïnvesteerd worden.”
Talis stapte in het avontuur
Voor woningcorporatie Talis was ecologisch bouwen onbekend terrein. Toch zijn zij de uitdaging aangegaan. Zij moesten hiervoor wel het vertrouwen en de zekerheid van de bewonersgroep krijgen dat zij dit wilde en bereid waren te wachten op de realisatie. Talis als organisatie staat voor bewonersparticipatie en dit was daar het ultieme voorbeeld van. Opvallend was dat Talis zei dat een project als IEWAN in, bijvoorbeeld, 2005 nooit mogelijk was geweest. De economische crisis, de huizencrisis en een toenemende belangstelling voor duurzaam wonen zorgde voor een kentering. De toekomstige bewoners en Talis hadden geluk met de ‘Plant Je Vlag’ benadering in dit deel van Nijmegen/Lent. Hierdoor lagen de welstandeisen anders en hierdoor werd het mogelijk om de Strowijk daadwerkelijk neer te zetten.[3]
Sociaal en duurzaam wonen: de toekomst?
Er stonden verschillende vragen centraal deze avond. Is dit een trend die doorgezet gaat worden. Zo ja, op welke manier dan? Zo nee, wat houdt ons tegen? Met het publiek is nagedacht over de vragen. Wat opviel was dat het de meeste aanwezigen aansprak om op deze manier te wonen. De helft omdat het sociale aspect ze aansprak en de helft vanwege het duurzaam wonen . Toch deden de meeste bezoekers zelf niet aan sociaal wonen omdat ze niet wisten waar ze zouden moeten beginnen. Een aantal waren wel bezig met duurzaam wonen en hadden bijvoorbeeld geïnvesteerd in zonnepanelen.
Het is een grote stap om zelf een sociale woongemeenschap op te zetten en veel bestaande woongemeenschappen zijn er niet. Er is wel een lichte toename maar toch blijft het volgens velen een nichemarkt vergeleken met de jaren ’60. Bij het project van Plant Je Vlag waren toch vooral particulieren betrokken en maar weinig initiatieven voor woongemeenschappen.
Er werd bovendien gediscussieerd over de toekomst van woongemeenschappen. De conclusie die uit deze discussie naar voren kwam was dat de ideeën vanuit mensen moesten komen en niet vanuit de overheid. De overheid moet er wel zijn om hier vervolgens ondersteuning aan te bieden. Talis gaf aan dat andere woningbouwcoöperaties er wel over dachten maar dat er nog weinig initiatieven zijn. De achterstallige wet- en regelgeving werkt hier ook niet echt mee.
Vanuit de gemeente Nijmegen is op dit moment weinig aandacht voor woongroepen, de focus ligt op betaalbare sociale huurwoningen. Zonde want er is wel een toenemende behoefte aan wonen in woongroepen. In het buitenland is deze verschuiving al meer te zien. Toch zijn er in Nederland wel mogelijkheden. Zo kunnen projectontwikkelaars samen grond kopen en ook bestaande gebouwen zoals kloosters en oude scholen kunnen woongemeenschappen de ruimte bieden. Hiervoor moet wel de gemeenschap zijn stem laten horen en denken: het kan wel!
Handelingsperspectief
Ieder individu kan met een aantal andere mensen het initiatief nemen om een woongemeenschap te beginnen. Zoek een stuk grond of leegstaand gebouw, ontwerp een plan en ga hiermee op zoek naar woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars om het daadwerkelijk te realiseren. Dit gaat niet van vandaag op morgen, maar met een lange adem en doorzettingsvermogen kan je er komen, zo hebben IEWAN en Woongemeenschap Eikpunt bewezen. Het begint met het delen van je dromen!
Hulp kan tevens worden verleend door Woningbouwvereniging Gelderland, zie www.wbvg.nl.
Tot slot: dank aan de bewoners van IEWAN voor de gastvrijheid!
[1] Initiatiefgroep Ecologisch Wonen Nijmegen (www.IEWAN.nl).
[2] Dit heette eerst meergeneratiewonen (www.woongemeenschapeikpunt.nl)
[3] www.plantjevlag.nl
Verslag Esmee de Lorijn
