Drumcafé opent de avond heel toepasselijk met een drumsessie op afvalvaten. De zaal klapt mee en raakt al gelijk actief. Dat zou de hele avond zo blijven, dankzij de drummers maar ook avondvoorzitter Quirijn Lokker en de sprekers die nadrukkelijk de mensen in de zaal om reacties vragen.
Het festival Plastic Fantastic precies een jaar geleden in het Valkhof museum veranderde het leven van grafisch ontwerper Montse Hernández i Sala. Ze realiseerde zich hoeveel spulletjes alleen al in haar badkamer daar maar staan, niet gebruikt, of wel gebruikt. Wat gebeurt er daarna mee? Plastic vergaat niet. Ze besloot er kunst van te maken met de natuur als onderwerp en hoopt op bewustwording. Bekijk het tot 13 mei in het Valkhof museum.
Margot Ribberink vertelt kort over de ambtsketen, gemaakt door de challenge circulaire economie. De keten bestaat uit het goud en zilver uit mobiele telefoons, uit koper van oude gasbuizen. De aanjager van de afvalchallenge, Koos van Dael houdt hem de hele avond om.
Nila Patty en Esmee de Lorijn vertellen over hun Afvalchallenge: in een maand tijd krijg je als deelnemer elke dag een tip om daadwerkelijk minder afval te produceren. Nog steeds kan je lid worden van de facebookgroep De Nijmeegse Afval Challenge en de tips bekijken. De eerste groepen kregen vooral plaatjes en tekst te zien, later kwamen er video’s bij van Nila en anderen.
Er deden 458 mensen mee met de Facebook groep en 53 deden mee via de mailinglist.
Nila’s geboorteland Indonesië staat op de tweede plaats waar het gaat om vervuiling. De overheid investeerde 1 biljard dollar om afval op te ruimen. Het komt daar vaak in rivieren en meren terecht. De minister durfde weer te zwemmen in een schoongemaakt meer, vertelt Nila. Zij was aanvankelijk blij met het relatief schone Nederland en doet haar best om Nederland, te beginnen in Nijmegen, schoon te houden door afval zelf op te rapen, net als de helft van de mensen in de zaal. Ook legt ze graag uit waarom ze dat doet. Ze heef het beeld van het afval in Indonesië goed voor ogen.
Ze test de kennis in de zaal: heeft recyclen nog zin? Nee, er is al te veel plastic, uiteindelijk is ook plastic niet meer te hergebruiken. Refuse en Reuse en pas dan Recyle.
En over wat herbruikbaar afval is en wat restafval. Papier met vette kringen, een spuitbus deodorant, en kauwgom: het is echt allemaal restafval.
Bekijk de https://www.afvalscheidingswijzer.nl/ of download hem als app.
https://nonanoplastic.wordpress.com/de-nijmeegse-afval-challenge/
Mirjam van Huizen van Shift, bureau voor gedragsverandering, laat een “fout” SIRE filmpje zien. Een moeder gooit het afval van de auto gewoon op straat. Hier leren de meeste mensen vooral van dat dat blijkbaar mag. Mensen zijn volgzaam. Het is veel effectiever om juist het goede voorbeeld te laten zien.
De zaal mag meedenken. Wat zou nog meer kunnen helpen om mensen te leren hun afval niet meer op straat te gooien?
Zet er een straf op en beboet: dan weet iedereen dat het blijkbaar belangrijk is.
Geef het goede voorbeeld en leg uit waarom je dat doet.
Betrek scholen erbij en ook het gezin: jong geleerd, oud gedaan.
Ga hergebruiken: zo goed als alles is herbruikbaar
Wees je bewust van je aankoop: veroorzaakt het afval?
Hier ligt ook een taak voor het bedrijfsleven: biedt waren aan zonder verpakking. (vb Duitsland: bier en melk in zelf meegebrachte flessen)
Statiegeld invoeren voor plastic flessen en blikjes. De gemeente Nijmegen doet mee aan de statiegeldalliantie.
Mirjam gaat in op het effect van bewustwording. Dat is echt maar klein. Mensen leven met gewoontes, hun gedrag is vaak onbewust.
Mensen hebben een neiging tot compensatie: wie echt een tijdje goed bewust heeft geleefd, is geneigd om daarna even alles te laten vieren en juist onduurzaam gedrag te vertonen.
Om tot blijvende gedragsverandering te komen helpt het om de structuur te veranderen. Bijvoorbeeld: supermarkten mogen de plastic tassen niet meer gratis aanbieden. Mensen zien dat anderen een eigen boodschappentas meenemen en nemen de volgende keer net iets makkelijker zelf een tas mee.
Aanjager Koos van Daal wil dit jaar verder met de afvalchallenge en er melden zich direct 4 vrijwilligers.
Jeanette van Mierlo, projectcoördinator bij Stichting Dagloon vroeg en krijgt het estafette stokje: het is een werkbedrijf met circa 50 (dreigend) dak- en thuislozen, die tegen een kleine vergoeding zwerfafval opruimen. Goed voor de stad en hun welbevinden. Deze week slaan ze over, het is te koud. In 2016 verzamelden ze afval in 15.425 zakken; vorig jaar 18.749 zakken.
Na een intermezzo door Drumcafé vertelt Jan Fokke Oosterhof over de Green Runner Movement: onder het hardlopen zwerfafval oprapen.
Anderen, vooral mede-hardlopers nemen dit over, merkt hij. Misschien omdat het meer inspanning vergt, je moet er een squad-beweging voor maken: bukken en dan weer doorrennen. Bij mannen komt er nog competitie bij: mijn stuk afval is het grootste. Jan Fokke gaat het afval van de lopers daarna scheiden, dat is ook nog een klus.
Als je een keer afval hebt opgeraapt, ben je daarna niet meer geneigd afval zelf op de grond te gooien. Iedereen kon op 21 juni meedoen aan de actie: Nijmegen raapt het in één keer op. Raap één stukje afval op en maak er een foto van en deel deze. 200 mensen maakten een “Zwerfie”. Ook dit jaar, weer op 21 juni, kan je meedoen.
Het is leuk als je het met zijn allen doet. Doe mee en ervaar hoe besmettelijk het is. Hij roept mensen op contact met hem te zoeken, als hij jouw netwerk mag komen “besmetten”.
Koos van Dael gaat in op ergernis nummer 1 op het gebied van leefbaarheid: de onverschilligheid waarmee mensen afval op de staat gooien. De ultieme wegwerpmaatschappij.
De effecten op koeien: plastic en blik komt in het gras, hun voer, terecht: jaarlijks lopen er 12.000 koeien letsel op, 4.000 koeien overlijden (eenvandaag)
Gelukkig zijn er mensen die het afval opruimen; de mensen van de DAR, stichting Dagloon, de wijkhelden, actie Schone Waal (2014 tot begin 2017) en burgers.
Op 24 maart sta je er niet alleen voor, het is de landelijke opschoondag. En ook op 21 juni tijdens “Nijmegen raapt het in één keer op”.
Uit de zaal klinkt ”er komt geen einde aan, mensen gaan ervan uit dat er toch wel wordt opgeruimd.”
“Het zijn vooral jongeren.”
“Misschien moeten we eens gewoon 2 weken niets meer opruimen.”
Afval op staat gooien is strafbaar, maar er wordt niet op gehandhaafd. Zouden boetes helpen? We denken van wel: je straalt als overheid uit dat het blijkbaar belangrijk is. Zie dit reisblog over Singapore, waar je 600 euro betaalt voor het op de grond gooien van kauwgom.
Karin van Heijst werd ook geraakt door het verhaal over de plastic soep. Tijdens de borrel bij een duurzaamheidscafé besloot ze om zelf wat te gaan doen. Namens de Lion’s club Nijmegen nam ze het initiatief tot plasticsoupnijmegen, en vertelt over de 3 pijlers: expositie, onderwijs en de walk of waste (spel langs de 24 prullenbakken). Het spel, een “free city escape game” wordt in de zaal uitgeprobeerd, het gaat vooral om samenwerken, maar dat blijkt nog lastig. Laten we het gaan proberen bij de mooie prullenbakken aan de Waalkade met de app. Ze hoopt er vooral de jongeren mee te bereiken.
Dirk Wim in ’t Hoff maakt de winnaars bekend van de Groene Prijsvraag. Hier deden 382 mensen aan mee. De 2e ronde gaat nu van start en je kan meedoen tot 15 april. In totaal zijn er 5 rondes.
Wie meedoet kan ook een duurzame tip delen. Uit alle tips van de eerste ronde zijn er 3 door de organisatie gekozen. Het publiek kiest de beste uit deze 3. Dat is: laat leerlingen dit lied kennen
De avond wordt weer afgesloten met het Drumcafé. Het publiek doet actief mee, ieder krijgt een flesje met steentjes.
Verslag door Karla Mulder
